خودروهای فرسوده معضل بزرگی برای سیستم حمل‌ونقل جامعه هستند. با این حال ارائه آمار دقیق از تعداد خودروهای فرسوده کشور، همواره محل بحث و جنجال بوده است. پس از توقف تدریجی فرآیند نوسازی اتومبیل‌های فرسوده در میانه دهه 1390، تعداد این خودروها طی سالیان اخیر افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده است.
خبرگزاری ایرنا در گزارشی به این موضوع پرداخته است. براساس آمارهای ارائه‌شده از سوی وزارت صنعت، 22 میلیون و 108 هزار دستگاه خودرو و موتورسیکلت در کشور حضور دارند. از این تعداد 13 میلیون و 51 هزار دستگاه خودرو و موتورسیکلت فرسوده هستند یا در مرز فرسودگی قرار دارند. به‌عبارتی 59 درصد از کل خودروها و موتورسیکلت‌های کشور فرسوده هستند.
آمار بحرانی تعداد خودروهای فرسوده در کشور
ارائه آمار فوق از سوی وزارت صمت یک بحران بزرگ را در تعداد اتومبیل‌های فرسوده کشور نشان می‌دهد. روند اسقاط و نوسازی اتومبیل‌های فرسوده در سال 1397 و پس از توقف واردات خودرو، متوقف شد. دلیل این مسئله نیز تأمین مالی این روند از طریق واردات خودرو بود. پس از آن‌که واردات خودرو متوقف شد، دیگر منابع مالی برای صدور گواهی اسقاط خودرو وجود نداشت. دولت‌های دوازدهم و سیزدهم سعی کردند تا این رویه را از طریق خودروسازان پیش ببرند، بااین‌حال به نظر می‌رسد که خودروسازان بزرگ موفق نشده‌اند در نبود واردات، سهم خود را برای نوسازی اتومبیل‌های فرسوده ایفا کنند.
افزایش تعداد اتومبیل‌های فرسوده طی سالیان اخیر، باعث افزایش مصرف سوخت کشور نیز شده است. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اسقاط هر خودرو فرسوده باعث کاهش مصرف دو هزار لیتر بنزین در سال می‌شود. ارزش این میزان بنزین با نرخ صادراتی، به 54 میلیون تومان می‌رسد. البته در این بین سهم موتورسیکلت‌های فرسوده بیشتر از خودروها است. آمار وسایل نقلیه فرسوده در بخش‌های بحرانی به شرح زیر است:
- موتورسیکلت‌ها، 90 درصد
- مینی‌بوس‌ها، 86 درصد
- اتوبوس‌های درون‌شهری، 82 درصد
- اتوبوس‌های برون‌شهری، 57 درصد
- تاکسی‌ها، 48 درصد
مطابق آن‌چه تعداد خودروهای فرسوده نشان می‌دهد، بخش قابل‌توجهی از خودروهای حاضر در ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهرهای بزرگ فرسوده هستند. در چنین شرایطی اجرای طرح‌های سخت‌گیرانه تردد بر خودروهای شخصی، نمی‌تواند میزان آلودگی شهرها را کاهش دهد. به‌جای این کار لازم است تا اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها و تاکسی‌های درون‌شهری هرچه زودتر نوسازی شوند. البته این مساله به تامین مالی قابل توجهی نیاز دارد.